سنگ ساختمانی نما

نمای ساختمان یکی از ارکان مهم در ساخت یک سازه است و نقش مهمی در هر چه بهتر و زیباتر جلوه دادن یک سازه دارد. در سال‌های اخیر از مصالح متنوعی برای نمای ساختمان استفاده می‌شود.

یکی از پرکاربردترین آن‌ها به خصوص در ساختمان های مسکونی، نمای سنگی است. سنگ نمای ساختمان نیز خود انواع مختلفی دارند. با وجود این تنوع ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که چه نوع سنگ نمایی برای ساختمان مناسب است؟

انواع سنگ نمای ساختمان کدام ها هستند؟ هر کدام چه کاربردی دارن؟  مزایا و معایب هر نوع از سنگ نما ساختمان چیست؟ برای شرایط جوی منطقه شما چه نوع سنگی مناسب است؟ و …

ما در این مقاله سعی داریم تا با آموزش اطلاعات در رابطه با سنگ نما ساختمان شما را در جواب دادن به این سوال ها یاری کنیم.

در ایران از مصالح و نماهای متفاوتی مانند نمای کامپوزیت، نمای شیشه ای، نمای چوبی، نمای سنگی و … استفاده می شود. نمای سنگی از متدوال ترین نماهایی است که از دیرباز در کشور ما کاربرد داشته است.

سنگ‌های متنوعی برای نمای ساختمان استفاده می‌شود که هر یک دارای ویژگی‌ها و کاربرد خاصی هستند. از این میان می‌توان به سنگ های تراورتن، گرانیت، سنداستون و سنگ چینی اشاره کرد.

در ادامه با هر یک از این سنگ ها، کاربردشان و معایب و مزایای آن‌ها آشنا می‌شوید.

بطور کلی در انتخاب سنگ ساختمانی نما باید نکاتی را در نظر داشت :

• سنگ‌ های به کار رفته در نمای ساختمان باید در برابر عوامل جوی شامل گرما و سرما، باران و اشعه UV مقاومت خوبی داشته باشند.
• جذب آب سنگ نما باید پایین باشد و در برابر سایش مقاومت خوبی داشته باشد.
• در شهرهای بزرگی مانند تهران که به علت آلودگی هوا، باران ها بصورت اسیدی هستند، مقاومت سنگ نما ساختمان در برابر اسیدها نیز جزو فاکتورهای مهم است و باید به آن توجه داشت.
• با توجه به خطر جدا شدن سنگ ها از دیوار و افتادن روی سر عابرین، سنگ مورد استفاده باید از خلل و فرج مناسبی برخوردار باشد تا ملاتی که برای چسباندن آن به دیوار استفاده می‌شود، به خوبی در آن نفوذ کرده و به دیوار بچسبد.
• در انتخاب سنگ باید دقت داشته باشید که ترک نداشته باشد. برای تشخیص بدون ترک بودن سنگ، با یک شیء فلزی روی آن ضربه بزنید، اگر صدای شفاف شیشه از آن ساتع شد، به معنی سالم بودن و بدون ترک بودن آن است.

سنگ ساختمانی نما تراورتن

سنگ تراورتن از انواع سنگ‌های رسوبی آهکی است که در اثر ته نشینی سریع کربنات کلسیم در دهانه چشمه‌های آب معدنی به خصوص چشمه های آب گرم یا در غارهای آهکی به وجود آمده‌اند. سنگ تراورتن معمولا بصورت طبیعی در رنگ‌های سفید، کِرِم، برنزه تیره و روشن، قرمز و خاکستری وجود دارد.

هر چه رنگ این سنگ‌ها روشن تر و سفید باشد یعنی ناخالصی های ناشی از وجود اکسید آهن در آن کمتر است و از مرغوبیت بهتری برخوردار است.

خصوصیات سنگ تراورتن

• سنگ تراورتن دارای خلل و فرج طبیعی در سطح آن است که باعث زیبایی ظاهری آن شده است.
• سنگ تراورتن با توجه به داشتن خلل و فرج طبیعی، چسبندگی خوبی به ملات و دیوار زیر آن دارد که برای نمای ساختمان بسیار مناسب است.
• تراورتن مقاومت خوبی در برابر سرما، گرما، اشعه UV و رطوبت هوا دارد.
• سنگ تراورتن دارای تنوع زیادی در رنگ و طرح است و سلیقه های زیادی را پوشش می‌دهد.
• سنگ تراورتن در مقایسه با سایر سنگ‌ها، ارزان تر است و گزینه خوبی برای نمای ساختمان به شمار می‌آید.

سنگ ساختمانی نما گرانیت

سنگ گرانیت از انواع سنگ های آذرین است و از کوارتز، فلدسپات، هورن بلند و میکا تشکیل شده است. گرانیت بطور طبیعی معمولا در رنگ‌های سفید، صورتی یا خاکستری وجود دارد. رنگ آن با توجه به کانی‌ های موجود در آن متغیر است.

از سنگ گرانیت در نمای ساختمان به خصوص در محیط های صنعتی، کف‌ سازی، پیاده‌رو سازی، راه سازی و … استفاده می‌شود.

خصوصیات سنگ گرانیت سنگ ساختمانی نما

• گرانیت‌ها معمولا بسیار سخت و محکم بوده و دارای چگالی بالایی هستند و در برابر ضربه مقاوم می باشند.
• سنگ‌های گرانیت از قابلیت جلا پذیری بسیار خوبی برخوردارند و آن‌ها را می توان تا آینه‌ای شدن جلا داد.
• اکثر گرانیت‌ها مانند سنگ تراورتن در برابر سرما، گرما، اشعه UV و رطوبت هوا مقاومت خوبی دارند؛ اما در برخی موارد ممکن است کانی‌های آهن موجود در آن‌ها در اثر رطوبت هوا، اکسید شده و تغییر ظاهر دهند.
• برخی از انواع گرانیت‌های تیره ممکن است در برابر نور خورشید تغییر رنگ دهند.
• سنگ‌ های گرانیت که به عنوان نمای ساختمان به کار می روند معمولا بصورت صیقلی هستند.
• با توجه به چگالی بالای سنگ ‌های گرانیت، خلل و فرج در آن‌ها بسیار کم است، در نتیجه چسبندگی خوبی ندارند و برای استفاده در نمای ساختمان باید از تمهیدات ویژه‌ای استفاده گردد.
• سنگ گرانیت نسبت به سایر سنگ‌ها از قیمت بالاتری برخوردار است چرا که هزینه عملیات استخراج، برش و صیقل کاری آن بالا است.

سنگ ساختمانی نما سنداستون یا ماسه سنگ

سنداستون یا ماسه سنگ از انواع سنگ‌های رسوبی آهکی است که از کانی‌ هایی بسیار کوچک (حدود ۰٫۰۶۲۵ تا ۲ میلی متر) تشکیل شده است. اکثر سنداستون‌ها از کوارتز یا فلداسپات ساخته شده‌اند و به مرور زمان در اثر رسوب کردن مواد معدنی در رودخانه ها یا دریاها و تحت فشار به وجود آمده‌اند.

سنداستون‌ها با توجه به ناخالصی‌های موجود در کانی‌ها، رنگ‌های متنوعی دارند اما معمولا در رنگ های قهوه‌ای، برنزه، زرد، قرمز، خاکستری، صورتی، سفید و سیاه دیده می‌شوند.

خصوصیات سنگ سنداستون

• سنداستون‌ها می‌توانند با توجه به مواد اولیه سازنده آن، دارای بافت نرم یا خشن باشند.
• سنداستون‌ها در برابر یخ زدگی و هوازدگی مقاوم هستند.
• جذب آب در سنداستون به دلیل وجود تخلخل زیاد آن، نسبتا بالا است.
• سنداستون سیلیسی در محیط‌های اسیدی مقاومت خوبی دارد. اما نوع آهکی آن مقاومت کمی در برابر اسید دارد.
• سنداستون مقاومت خمشی بالایی دارد که باعث می شود بتوان با ضخامت کمتری از آن استفاده نمود. در نتیجه سازه در نهایت سبک تر خواهد شد.

سنگ نما چینی

سنگ چینی در واقع نوعی از سنگ‌های مرمریت دانه ریز است که از بلورهای سفید و خاکستری تشکیل شده است. بلورهای این نوع سنگ با چشم قابل رویت است. سنگ چینی عموما از کلسیت و مقدار کمی ولاستونیت تشکیل شده است.

در برخی از انواع آن کوارتز هم وجود دارد. هرچه میزان کوارتز بیشتر شود، سختی سنگ چینی افزایش می‌یابد. در صورت ضربه زدن به این نوع سنگ صدایی شبیه چینی از آن ساتع می‌شود. به همین دلیل در ایران به نام سنگ چینی رایج شده‌اند.

طیف رنگی سنگ چینی بسیار محدود است و معمولا به رنگ سفید موجود می باشند. از قدیم در ایران استفاده از این سنگ در نمای ساختمان به خصوص در نواحی گرمسیر رایج بوده است چراکه رنگ روشن آن مانع جذب گرمای زیاد می‌شده است.

اما در سال‌های اخیر با توجه به عدم تنوع رنگ در این نوع سنگ‌ها، و از طرفی تنوع بالای سنگ‌هایی مانند سنگ تراورتن، استفاده از این نوع سنگ در نمای ساختمان بسیار کاهش یافته است.

خصوصیات سنگ چینی

• سنگ چینی از چسبندگی خوبی برخوردار است اما به پای سنگ تراورتن نمی‌رسد اما از سنگ گرانیت چسبنده تر است.
• سنگ چینی مقاومت خوبی در برابر هوازدگی دارد.
• جذب رطوبت سنگ‌ چینی اندک است.
• قیمت سنگ چینی نسبتا ارزان است اما با توجه به نداشتن طیف رنگی مناسب استفاده از آن بسیار کاهش یافته است.

سنگ ساختمانی نما دهبید

سنگ نما دهییداز جمله سنگ های لوکس معادن مرمریت ایران به شمار می رود.

این سنگ رنگ بسیار روشنی دارد و  واقعا زیبا می باشد. برای اینکه قیمت دقیق سنگ دهید مشخص شود باید سلیقه مشتری و بودجه او در نظر گرفته شود سنگ دهبید می تواند سورت های متفاوتی داشته باشد که در زیر به آنها اشاره شده است از دیگر مزایای سنگ نما دهبید مقاومت سایشی بالای سنگ مرمریت دهبید میباشد …

سنگ نما لایم استون

نوعی سنگ رسوبی است که عمدتا از کلسیت معدنی تشکیل شده‌ است. در واقع هدف از تهیه آهک، تبدیل سنگ آن به حالت قابل مصرف و تبدیل مجدد آن به سنگ آهک، پس از مصرف می‌باشد.

بعد از تهیه سنگ آهک از معادن مربوطه، آنرا درون کوره‌ های مخصوص قرار داده و با قراردادن آن تحت درجه حرارت ۹۰۰ درجه سانتی گراد، رطوبت همراه سنگ تبخیر شده و ترکیب را در کوره‌های مکانیزه یا سنتی می‌شکنند و آنرا تبدیل به آهک زنده با فرمول و گاز می‌کنند.

گازکربنیک به همراه سایر گازها از دودکش کوره خارج می‌گرددCaCO۳ CaCO۳ CaO CO۲ .

سنگ ساختمانی نما دکوراتیوی آنتیک

سنگ نما آنتیک از تکه های شکسته شد سنگه و خرده سنگ یا لاشه سنگ های، تراورتن و مرمریت ( ضایعات و پرت تولیدات کارخانه های سنگبری)تشکیل میشود  و با ترکیب  و چسباندن ملات هایی از جنس رزین  طرح های مختلفی را ایجاد میکند. همان طور که گفته شد یکی از روش های ساخت و تولید سنگ آنتیک، استفاده از ضایعات تراورتن است.

به منظور این کار باید این ضایعات دارای شرایط و ویژگی هایی باشند

سنگ مرمریت

سنگ مرمریت برخلاف گرانیت سخت نبوده و به دلیل عدم مقاومت کافی در برابر تغییرات آب و هوایی برای نمای خارجی ساختمان قابل‌استفاده نمی‌باشد.مرمریت نوعی سنگ نمای ساختمان است که ظاهری شیشه‌ای داشته و در برابر گرما و سرما و خصوصاً رطوبت مقاومت کمی دارد.

به دلیل نرم بودن مرمریت می‌توان از آن در فضای داخلی ساختمان مثل کف و پله‌ها استفاده کرد.

برخلاف گرانیت که برای کارهای حجمی و ابزار زنی مناسب نیست سنگ مرمریت را به‌ راحتی می‌توان ابزار زد و در کارهای حجمی استفاده کرد. مرمریت نیز همانند گرانیت گران‌ قیمت است.

سنگ مرمر

بهترین ذخایر سنگ مرمر در معادن ایران یافت می‌شود اما استخراج آن بسیار دشوار است. سنگ مرمر که جزء گران‌ترین سنگ نمای ساختمان است دارای خاصیت درمانی بوده و آرام‌ بخش است و شاید به این دلیل است که در اغلب مکان‌ های مذهبی استفاده می‌شود.

مرمر منبع غنی از کلسیم بوده که تقریباً تمامی آن‌ها قابلیت عبور نور از خود را دارا می‌باشند. سنگ ساختمانی نما

سنگ مرمر در رنگ‌ های بسیار زیادی موجود است که رنگ سبز، زرد و سفید آن محبوبیت بیشتری داشته و برای کاربردهای خاص مثل نمای حرم‌ ها، مساجد، و لابی مکان‌ های عمومی استفاده می‌شود.

مرمر در برابر هوازدگی، گازها و باران اسیدی بسیار مقاوم است اما در طولانی‌ مدت بر اثر شرایط جوی ممکن است کم‌ رنگ شود لذا بهتر است در مناطق سرد سیر و در فضای باز استفاده نشود.مرمر یک سنگ نمای ساختمان است که برای کارهای دکوراتیو در ساختمان‌های شیک بکار برده می‌شود.

قیمت نسبتاً بالایی دارد و بهتر است برای کارهای حجمی و ابزار زنی استفاده نشود.

سایر سنگ نمای ساختمان

سنگ کریستال

کریستال معمولاً سفیدرنگ با رگه‌هایی آبی‌، سیاه‌ و یا زردرنگ است.

امروزه استفاده از کریستال به‌عنوان سنگ نمای ساختمان منسوخ‌ شده و به‌ ندرت استفاده می‌شود. کریستال طولی و دانه‌ درشت برای زیر کار مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای جاهایی که به استحکام زیاد نیاز است می‌توان از کریستال استفاده کرد.

سنگ لایمستون

لایمستون به معنای سنگ‌ آهک است که در اصطلاح به آن گل‌ سنگ نیز می‌گویند. سنگ ساختمانی نما

لایمستون به‌عنوان سنگ نمای ساختمان کاربردی همانند مرمریت دارد. لایمستون بسیار نرم بوده و از مقاومت بسیار پایینی برخوردار است لذا عمدتاً برای ابزارزنی و کار حجمی استفاده‌ شده و برای فضاهای خارجی قابل‌ استفاده نمی‌باشد. این سنگ تخلخل نداشته و آب را کاملاً به خود جذب می‌کند به این دلیل بسیار چرک پذیر می‌باشد.

سنگ دیورت

دیوریت نوع دیگری از سنگ نمای ساختمان است که به دلیل قیمت نسبتاً ارزان و مقاومت بسیار بالایی که دارد برای سنگ پله، کف و حتی در جاده‌سازی‌ها قابل‌استفاده می‌باشد.

گابرو

این نوع سنگ از استحکام و مقاومت بالایی در برابر هوازدگی برخوردار است.

سنگ گابرو قیمت بسیار مناسبی دارد و برای سنگ نمای ساختمان، کف، پل و تونل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دستورالعمل ها، الزامات و ضوابط اجرای نمای سنگی

طبق ضابطه شماره ۷۱۴ امور نظام فنی و اجرایی، الزامات و ضوابط اجرای نمای سنگی در ذیل شرح داده شده اند.

بر اساس بند ۴-۳-۲، ویژگی ها و مشخصات فنی کلی و قابل پذیرش سنگ نما باید مطابق ذیل باشد:

• سنگ هایی باید برای نماسازی ساختمان استفاده شوند که سالم بوده و فاقد پوسیدگی باشند. همچنین بادوام و عاری از هوازدگی و رگه های سست مارنی، میکایی، الیوین، پیریت، ترکیبات سولفاتی و سولفیدی و سایر موادی که در اثر عوامل جوی و هوازدگی تخریب میشوند باشند.
• سنگ نما باید فاقد شیار، ترک، درزهای باز، حفره یا دیگر نقص هایی که احتمال دارد به انسجام ساختاری آن در زمینه استفاده مورد نظر آسیب وارد کند، باشد. همچنین سطوح و خطوط مرئی سنگ نباید لب پریدگی داشته باشد.
• در مقابل عوامل جوی نظیر باران، تابش خورشید، گازهای موجود در هوا، بخار آب و وزش باد مقاوم باشد.
• سنگ لوح مورد استفاده برای بخش های بیرونی در محیط با جو اسیدی یا در نواحی صنعتی که در آن آلودگی شدید هوا وجود دارد باید عاری از نوارهای کربن دار باشد. سنگ لوح باید به گونه ای انتخاب شود که دارای ظاهری طبیعی باشد.
• سطوح نمای سنگ باید یکنواخت بوده و به بهترین وجه کلنگی، تیشه ای، چکشی یا صیقلی شود به نحوی که رگه ها و نقش طبیعی آن به خوبی مشخص باشد.
• سنگ باید متراکم و دارای ساخت و بافت یکنواخت بوده و از بلورهای ریز تشکیل شده باشد و درجه خلوص آن حتی المقدور زیاد باشد.
• حداکثر قدرت مکش آب برابر ۸ % وزن سنگ باشد.
• در برابر یخ زدگی و هوازدگی مقاومت کافی داشته باشد. سنگ ساختمانی نما
• آب درون آن نشت نکند به عبارت دیگر در آب از هم پاشیده نشده و با آن ترکیب نشود.
• دارای سختی بیش از ۳ باشد.
• در مورد سنگ های نما ضریب انبساط حرارتی کانی های مختلف سنگ و همچنین ملات پشت آن باید نزدیک باشد تا از خرد شدن سنگ و جدا شدن آن از ملات جلوگیری به عمل آید. میزان رنگ پریدگی سنگ های تزئینی نمای خارجی ساختمان در اثر آفتاب و هوازدگی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است که باید مورد توجه قرار گیرد.
• حداقل ضخامت سنگ های نمای ریشه دار ۱۵۰ میلیمتر و سنگ پلاک نمای چسبانده شده ۲۰ میلیمتر است.
• حداقل ضخامت مجاز سنگ نمای مهار شده بر اساس بند ۴-۳ -۳ محاسبه میشود.
• حداقل عرض و ارتفاع سنگ بادبر در نما به ترتیب باید ۲۰۰ و ۱۵۰ میلیمتر و حداکثر بار سنگ ۴۰ میلیمتر باشد.
• در مورد سنگ بادبر سرتراش و بادکوبه ای باید حداقل ارتفاع هر سنگ ۱۸۰ میلیمتر، حداقل تراش سطوح زیری و بالایی سنگ ۱۵۰ میلیمتر و سطوح جانبی آن ۸۰ میلیمتر و حداکثر بار آن ۱۵ میلیمتر باشد.
• در مورد سنگ های تمام تراش باید کلیه سطوح سنگ با قلم تراشیده و تیشه داری شود به نحوی که مسطح بوده و حداکثر بار آن ۲ میلیمتر باشد.
• ارتفاع سنگ ریشه دار در نما نباید از عرض و ریشه آن بیشتر باشد.
• جذب آب، میزان حل شدن در آب، تخلخل، پایداری در برابر هوازدگی و مواد شیمیایی باید با استانداردهای مربوطه تطابق داشته باشد.
• بافت و رنگ مطلوب، در دامنه تغییرات مجاز از طریق کنترل و مقایسه نمونه هایی که معرف کل مصالح تولیدی برای پروژه میباشد باید تایید شود. نمونه های معرف با بررسی تعدادی کافی از نمونه ها، قبل از تولید، که نشانگر گستره کاملی از تغییرات در رنگ و بافت سنگ مشخصی میباشد، انتخاب میشود.